Patent Duktus Arteriyozus (PDA) Nedir?

Duktus arteriyozus, anne karnında fetusun kanının akciğerlere gitmeden doğrudan aorta geçmesini sağlayan bir damardır. Doğumla birlikte bebeğin akciğerleri nefes alıp vermeye başladığında bu damar kapanır. Patent duktus arteriyozus (PDA), doğumdan sonra kapanması gereken duktus arteriyozus adlı kan damarının açık kalması durumudur.

Bu durumda aortadan akciğer atardamarı olan pulmoner artere doğru fazla miktarda kan akımı olur. Büyük PDA’larda akciğerlere fazla miktarda kan gitmesi kalp yetmezliğine ve akciğer atardamarı basıncında artışa (pulmoner hipertansiyon) yol açar.

Özellikle prematüre (erken doğan) bebeklerde, duktus arteriyozusun doğum sonrası kapanması gecikebilir veya hiç kapanmayabilir. Preterm bebekler PDA açısından artmış risk altındadırlar.

PDA’nın Nedenleri Nelerdir?

PDA’nın kesin nedeni bilinmemektedir, ancak bazı risk faktörleri tanımlanmıştır:

– Prematüre doğum: Erken doğan bebeklerde PDA görülme olasılığı daha yüksektir.

– Genetik faktörler: Ailede kalp hastalığı öyküsü olan bebeklerde risk artabilir.

– Doğum sırasında oksijen eksikliği: Doğum sırasında yeterli oksijen alamayan bebeklerde PDA sıklığı daha fazladır.

PDA Belirtileri Nelerdir?

PDA’nın belirtileri bebeğin yaşına ve PDA’nın büyüklüğüne bağlı olarak değişebilir. Küçük PDA’larda hiçbir yakınma görülmeyebilir. Büyük PDA’larda ise kalp yetmezliği gelişir ve bu hastalarda steteskop ile duyulan üfürümün yanı sıra hızlı nefes alıp verme, emerken yorulma, terleme, yeterli kilo alamama ve sık akciğer enfeksiyonu geçirme gibi şikayetler görülebilir.

PDA Nasıl Teşhis Edilir?

Küçük PDA’larda genellikle herhangi bir nedenle doktora gidildiğinde üfürüm duyulması ile kalpte delik olduğundan şüphelenilir.

Büyük deliklerde yukarıda sayılan nefes darlığı, çarpıntı, çabuk yorulma, kilo alamama gibi şikayetlerin bulunması veya çekilen göğüs fiminde kalbin büyük görülmesi kalpte bir delik olduğunu düşündürür. Kesin tanı çocuk kalp doktorlarının yapacağı muayene ve ekokardiyografi ile konulur.

PDA Tedavi Seçenekleri Nelerdir?

PDA tedavisi, PDA’nın boyutuna, belirtilerine ve çocuğun durumuna bağlı olarak değişir. Tedavi seçenekleri şunlardır:

-İlaç Tedavisi: PDA, erken doğan (prematüre) bebeklerde büyük oranda açıktır ve bunların çoğu kendiliğinden veya ilaçlarla kapanabilmektedir. İndometazin veya ibuprofen gibi ilaçlar, özellikle prematüre bebeklerde PDA’nın kapatılmasında etkili olabilir. Zamanında doğan term bebeklerde ilaç tedavisi etkin değildir.

-Anjiyo ile ameliyatsız olarak (yöntem ile) PDA kapatılması: PDA’ların çoğu ameliyatsız olarak anjiyo veya kateter yöntemi ile kasıkta damarlarından girilerek kapatılabilir. Kalp keteterizasyonu sırasında PDA’yı kapatmak için çeşitli cihazlar kullanılmakta ve PD, amelihyatsız olarak kapatılabilmektedir.

-Cerrahi Müdahale (ameliyat): PDA büyükse ve ilaç ya da anjiyo ile kapalı yöntemle kapatılamıyorsa cerrahi müdahale gerekebilir.

PDA’lı Hastaların İzlemi

Tüm PDA’larda diş çekimi ve yapılacak çeşitli ameliyatlardan önce (bademcik, geniz eti, fıtık ve diğer ameliyatlar) kalbi enfeksiyonlardan korumak için (enfektif endokardit) koruyucu antibiyotik kullanılması gereklidir.

Ağız ve diş temizliğine dikkat edilmeli ve düzenli olarak doktor kontrolünde olunmalıdır.

PDA ile Umut Dolu Bir Gelecek

PDA, erken teşhis ve uygun tedavi ile yönetilebilecek bir durumdur. Çocuğunuzda bu belirtilerden herhangi birini fark ederseniz, bir çocuk kardiyoloğuna başvurmanız önemlidir. Tedavi edilmeyen PDA’lar, zamanla kalp ve akciğer problemlerine yol açabilir, bu nedenle erken müdahale önemlidir.

Unutmayın ki her çocuk farklıdır ve PDA tedavi süreci kişiye özeldir. Çocuğunuzun durumu hakkında en iyi bilgiyi doktorunuzdan alabilirsiniz.

Sağlıklı ve mutlu bir yaşam için düzenli kontrolleri ihmal etmeyin.